Harmandalı Tarihçesi
Harmandalı'nın tarihçesi hakkında bazı resmi kuruluşlarda, bir takım web sayfalarında bilgiler verilmektedir. Bu bilgiler incelendiğinde üzülerek görmekteyiz ki; araştırmaya dayanmayan, kulaktan duyma , son bi kaç nesli içeren yanlı bilgileri içermektedir. Bu bilgilerde öyle hatalar varki; tarih bilimine ters düşmekte, atalarımızı hiç alakamız olmayan soy ve boylara dayandırmaktadır.
Bu bölümde amacımız kimseyle kavga etmek değil aksine bilgilerimizi paylaşarak en doğru sonuca ulaşmaktır. Gelelim Harmandalı'nın tarihçesine: Harmandalı'nın tarihi incelenirken; yerleşim yeri ve yaşayan insanlar olarak ikiye ayırmak lazımdır. Yerleşim yeri olarak Harmandalı çok eski uygarlıklara dayanmaktadır. Kale Höyükleri buna bir delildir. Tarihi İpek Yolunun bu höyüklerle bağlantısıda yatsınamaz bir gerçektir. Hatta bu alanda Papaz Okulunun olduğu dahi söylenmektedir. Ancak Harmandar, Harbendeli, Harabendeli, Harmandalı silsilesi ile isim alan bu yerleşim yerinin daha önceki ismi Nyşa olarak bilinmektedir. Nyşa adı altında 9 tane yerleşimyeri olup, bunlardan en ünlüsünün Aydın-Denizli karayolu üzerinde, Aydın'ın
Gelelim yaşayan insanlara: Anadoluya Türklerin yerleşmesinden önce yaşayan topluluk hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır. Genellikle bilgiler yakın zamanı içermekte fakat bunlar bazı web sayfalarında yanlı ve yanlış olarak verilmektedir. Şöyleki; Harabendeli adı bir soy adıdır. Harabendeli'ler İlhanlı hükümdarından ismini almakta olup Alevi Kızılbaş geleneğinde bir topluluktur. Kasabamızın eski isminin Harabendeli olması bu yörede bu soy'un yaşadığı ihtimalini güçlendirmekle birlikte bizlerin bu soydan gelmediği apaçık bir gerçektir. Bu topluluk bir zamanlar bu yörede yaşamış çeşitli nedenlerle göç etmiş olmaları ihtimalle kuvvetlidir.
Bizim atalarımız ise 1700'lü yılların başlarında aile aile göç ederek bu toprakları yurt edinmişlerdir. Köye ilk yerleşen aile Aydın'lılar dediğimiz ailedir. Daha sonrada Savranbaşı Kurt Ali'nin ailesi (Koca Mehmetler) yerleşmiştir. Köye bu zaman diliminde 7 ayrı aile yerleşmiş olup yakın zamanda da (20.yy) birkaç aile gelerek yerleşmiştir. Köyün üç kardeşin 3 mahalle kurarak oluşturduğu savı ise tamamen yanlıştır
Köyün eski ismindeki Harmandar, Harbendeli ve Harabendeli ile şimdiki ismi Harmandalı'nın benzerliği kafaları karıştırmamalıdır.
Adil Efeler (Unudulmaz) Ali Onbaşılar (Irmak) Armağanlar Aydınlılar Bıçakçılar Büyük Kara Aliler (Ecik) Cafarlar Cin Aliler (Öz) Çınar Çöküler (Ata) Deli Ahmetler (Ecik) Demirciler (Canlar) Eceler (Kurt) Eseler (Özdemir) Eyvaz Aliler Hacı Osmanlar (Doğan) Hacı Salifler (Konar) Haniler(Çelik) Katipler (Ataç) Mandikler Seyfali Oğulları Sıdıklılar Şahinler Şıhliler (Altın) Tortumlar Türkkanlar Oğuzlar Ömer Ağalar(Dinç) Yanıklar (Söğüt) Yunuslar (Konar)